مقدمه‌ای بر «سلسله زند»

تحقیقات دربارهٔ شجره‌نامهٔ خاندان زند، توسط شادروان اسدالله محسن‌زاده آغاز شد؛ ایشان با اعضای خانواده، به‌ویژه فروغ زند مصاحبه کرده و این کار توسط همسرش الهه زندیه ادامه یافت و از دیگر اعضای خانواده نیز اطلاعاتی گردآوری شد.

با همکاری، حمایت و مشارکت شاهین زند (دختر فروغ)، امکان گردآوری دقیق داده‌ها و اصلاحات فراهم گردید.

از تمامی اعضای خانواده که به درخواست ما پاسخ دادند، همکاری کردند و اطلاعات ارسال کردند، صمیمانه سپاسگزاریم. امید است که همه به این روند ادامه دهند تا این نمودارها به‌روز، فراگیر و دقیق باقی بمانند.

تحقیقات اسدالله با “حاج آقا حسن” و همسرش “بی‌بی کوچک” آغاز شد، اما اطلاعاتی دربارهٔ والدین و خواهران و برادران ایشان ارائه نگردید. اکنون به نقل از جعفر زند مطلع شده‌ایم که “حاج آقا حسن” فرزند “مسعود خان” بوده است؛ که وی نیز فرزند “عبدالغنی خان”[1] بوده و او فرزند “صادق خان”، برادر کریم‌خان زند[2]، و پادشاه ایران از سلسله زند در فاصلهٔ سال‌های ۱۷۷۹ تا ۱۷۸۱ بوده است.

اطلاعات مربوط به والدین، پدربزرگان و مادربزرگان و خواهران و برادران کریم‌خان و صادق‌خان، از منابع مختلفی جمع‌آوری شده است:

«قلعه پری»، از کریم‌خان تا لطفعلی‌خان، نوشتهٔ بهرام اسفندیاری
https://en.wikipedia.org/wiki/Zand_dynasty
www.royalark.net/Persia/zand2.htm
wikifegh.ir

این اطلاعات که ۱۲ نسل از سال ۱۶۵۰ تا ۲۰۲۰ را دربرمی‌گیرد، در سه نمودار و یک فایل Excel حاوی فهرست اعضای خانواده، توسط مجید زندیه (برادر الهه) در سال ۲۰۲۰ تهیه شده و برای تمامی اعضایی که ایمیل‌شان در دسترس بوده، ارسال گردیده است.

[1] یا احتمالاً علی‌نقی خان طبق کتاب «قلعه پری»، از کریم‌خان تا لطفعلی‌خان، نوشتهٔ بهرام اسفندیاری، چاپ چهارم ۱۹۹۱، صفحه ۷۴۰
[2] منبع: wikifegh.ir

یادداشتی برای نسل جوان‌تر:

شاید برایتان جالب باشد که چرا در نمودارها، علاوه بر نام خانوادگی “زند”، نام‌های خانوادگی متفاوتی دیده می‌شود، در حالی که همگی با یکدیگر مرتبط هستند. دلیل این امر به شرح زیر است:

پیش از سال ۱۲۹۸ (۱۹۱۹ میلادی)، استفاده از نام خانوادگی در ایران رایج نبود. افراد را معمولاً با پیشوند و پسوندهایی در کنار نام کوچکشان می‌شناختند، همان‌طور که در مورد افرادی که در ابتدای نمودارها آمده‌اند، دیده می‌شود.

در سال ۱۲۹۸ خورشیدی، در زمان سلطنت احمدشاه قاجار و در دومین دوره نخست‌وزیری وثوق‌الدوله (۱۹۱۸-۱۹۲۰)، قانونی برای استفاده از نام خانوادگی ارائه شد.

این روند در دوران سلطنت رضا شاه پهلوی (۱۹۲۵–۱۹۴۱) گسترش یافت. او برای نخستین بار شناسنامه را به عنوان سند رسمی هویت معرفی کرد و در حدود سال ۱۳۰۶ (۱۹۲۷ میلادی)، داشتن نام خانوادگی را برای همه اجباری نمود. از آنجا که دستورالعمل خاصی برای انتخاب نام خانوادگی وجود نداشت، برخی از اعضای خانواده، نام‌هایی متفاوت با نیاکان یا حتی خواهران و برادران خود انتخاب کردند.

اطلاعات مربوط به توسعه پروژه

خلاصه‌ای از مسیر توسعه پروژه‌های زیر:

سلسله زند: یک فایل Excel که توسط مجید زندیه تهیه شده است.
درخت ژنتیکی (Geneology Tree): صفحات تحت وب که اطلاعات اعضای خانواده، والدین، همسر و فرزندان را بر اساس فایل Excel «سلسله زند» نمایش می‌دهد. توسعه داده شده توسط یحیی ناظر و ویرایش توسط مجید زندیه.
درخت خانوادگی (Family Tree): صفحه وبی که کل خانواده را به صورت ساختار درختی نمایش می‌دهد، بر اساس فایل Excel «سلسله زند» توسعه داده شده توسط یحیی ناظر و ویرایش توسط مجید زندیه.

در صفحه زیر ارائه شده‌اند:
اطلاعات توسعه پروژه

Introduction to “ZAND DYNASTY”

The research for Zand family ancestry has been started by late Asadolah Mohsenzadeh, by interviewing family members, mainly Forough Zand and has been continued by Elaheh Zandieh his wife, enquiring many other family members.

Shahin Zand (Forough’s daughter) involvement, collaboration and support, has enabled detailed data gathering and corrections.

Thanks to all the family members who responded to our request, contributed and sent us information. We hope that everyone continues to contribute to keep these charts up to date, inclusive and accurate.

Asadolah’s research began with “Haj Agha Hassan” and his wife “Bibi Koochak” but he did not provide any information regarding his parent and siblings, we now have been informed by Jafar Zand that “Haj Agha Hasan” was son of “Masood Khan”, who was son of “Abdol Ghani Khan” [1], who was son of “Sadeq Khan”, brother of “Karim Khan Zand”[2] and Shah of Iran of the Zand Dynasty from 1779 to 1781.

Karim and Sadeq Khan grand parents, parents and siblings’ information are sourced from several sources:

- “Castel of Pari”, from Karim Khan to Lotf Ali Khan written by Bahram Esfandiyari

- https://en.wikipedia.org/wiki/Zand_dynasty

- www.royalark.net/Persia/zand2.htm

- wikifegh.ir

This information which covers 12 generation from 1650 to 2020, has been presented in three charts and a family member list (as an Excel file) by Majid Zandieh (Elaheh’s brother), in 2020 and distributed to all members with known Email.

[1] or maybe Ali Naghi Khan as per the book: “Castel of Pari”, from Karim Khan to Lotf Ali Khan written by Bahram Esfandiyari 4th edition 1991 page 740

[2] Sourced from: wikifegh.ir

A note for our younger generation:

You may be curious about so many different surnames in the charts in addition to “Zand”, which are all related to each other. The reason for this is as follows:

Prior to 1919, use of surnames was not common amongst Iranians. A person was often distinguished from others by a combination of prefixes and suffixes attached to his or her first name, as you can see in case of people listed at the top of the charts.

In 1919, during the reign of Ahmad Shah Qajar and in his 2nd prim minister term (1918-1920), Vosough ol-Dowleh introduced an act to use of surnames.

The practice expanded when Reza Shah Pahlavi ruled (1925–1941). He introduced birth certificates (“Shenasnameh”) as a government document for proof of identity and made adopting a surname mandatory for everyone (circa 1927). Since there were no specific guidelines for selecting a surname, some family members have chosen different surnames than that of their ancestors or even their siblings.

Project Development Information

A summary of the path on development of:

Zand Dynasty: An Excel Workbook developed by Majid Zandieh.
Geneology Tree: A Web based pages that shows the Member, Parents, Spouse, and Children based on Zand Dynasty workbook developed by Yahya Nazer and edited by Majid Zandieh.
Family Tree: A Web based page that shows the entire family as a tree structure based on Zand Dynasty workbook developed by Yahya Nazer and edited by Majid Zandieh.

Are shown in the following page Project Development Information